УВОДЗІНЫ 4
ГЛАВА 1 МЕТАДЫ І ПРЫЁМЫ РАБОТЫ НАД АРФАГРАФІЧНЫМІ ПАМЫЛКАМІ НА ЎРОКАХ БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ Ў ПАЧАТКОВЫХ КЛАСАХ 6
1.1 Паняцце аб арфаграфічнай пільнасці 6
1.2 Тыпалогія і прычыны арфаграфічных памылак вучняў 12
1.3 Метады і прыёмы працы над арфаграфічнымі памылкамі ў малодшых школьнікаў 15
ГЛАВА 2 МЕТАДЫ І ПРЫЁМЫ РАБОТЫ НАД АРФАГРАФІЧНЫМІ ПАМЫЛКАМІ НА ЎРОКАХ БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ Ў ПАЧАТКОВЫХ КЛАСАХ 20
2.1 Арфаграма. Парадак каменцірвання арфаграм 20
2.2 Прыёмы каменцірвання арфаграм на ўроках беларускай мовы 25
2.3 Нетрадыцыйныя прыёмы фарміравання арфаграфічнай граматнасці 29
ЗАКЛЮЧЭННЕ 35
ЛІТАРАТУРА 37
ДАДАТКІ 39
Арфаграфічная граматнасць навучэнцаў — адна з актуальных праблем, якая стаіць перад школай на працягу доўгага часу. Але, нягледзячы, на яе ўзрост, праблема арфаграфічнай зоркасці да гэтага часу не вырашана канчаткова.
Сёння сродкі масавай інфармацыі, перыядычныя выданні, а часта і выданні мастацкай літаратуры не з'яўляюцца ўзорам пісьменнага літаратурнай беларускай мовы, таму вялікая адказнасць кладзецца на настаўнікаў пачатковай школы. Менавіта яны павінны стаць для вучняў ўзорнымі носьбітамі прыгожай, граматнай, беларускай гаворкі.
У пачатковай школе вывучаецца амаль палова ўсіх арфаграм, прадугледжана абавязковае вывучэнне слоў, правапіс якіх правіламі не правяраецца.
Напісанне слоўнікавых слоў — гэта адна з праблем, з якой сутыкаюцца вучні ў пачатковай школе.
Практыка паказала, што праца над правілы, арыентаваная толькі на механічнае запамінанне слоў, завучванне правіл, малаэфектыўная.
Для арганізацыі эфектыўнай дзейнасці вучняў па фарміраванні арфаграфічнай граматнасці, у дадзеным артыкуле прапануецца разам з традыцыйнай методыкай выкарыстоўваць нетрадыцыйныя метады і прыёмы запамінання арфаграм у словах, якія даюць выдатныя вынікі.
Праца па засваенні слоў з неправяраемым напісаннем пры ўжыванні этымалагічнага аналізу, фарміраванні яркіх асацыяцый, спрыяе трываламу запамінанню слоўнікавага слова і развіццю творчых здольнасцяў навучэнцаў.
Варта адзначыць, што не ўсе словы з неправяраемым напісаннем можна запамінаць з дапамогай асацыатыўных прыёмаў, бо не да ўсіх слоў можна падабраць адпаведныя асацыяцыі. Таму пры вывучэнні слоў з неправяраемым напісаннем не варта адмаўляцца ад традыцыйнага спосабу запамінання, разлічанага на механічнае запамінанне глядзельнай выявы слова. Эфектыўныя спосабы запамінання не падмяняюць існуючыя традыцыйныя метады вывучэння правапісу на ўроках рускай мовы, а толькі дапаўняюць і ўзбагачаюць іх.
1. Власенков, А. И. Обучение русской орфографии в школе с белорусским языком преподавания / А.И. Власенков. — Минск: Нар. асвета, 1980. —224 с.
2. Куліковіч, У. І. Вучымся пісаць па-новаму: вучэбны дапаможнік па беларускай арфаграфіі / У. І. Куліковіч. — Мінск: Беларус. асац. «Конкурс», 2009. — 144 с.
3. Львов, М. Р. Основы обучения правописанию в начальной школе: учебное пособие для слушателей ФПК (преподавателей пед. вузов) / М. Р. Львов. — Москва : Прометей, 1988. — 90 с.
4. Ляшчынская, В. А. Методыка выкладання беларускай мовы: вучэбны дапаможнік / В. А. Ляшчынская, З. У. Шведава. — Мінск: РІВШ, 2007. — 252 с.
5. Методыка выкладання беларускай мовы i літаратурнага чытання ў пачатковых класах: вучэбны дaпaмoжнiк / Н. М. Антановіч [i інш.]; пад рэд. М. Г. Яленскага. — Miнск: Вышэйшая школа, 2019. — 263 с.
6. Методыка выкладання беларускай мовы ў пачатковых класах: вуч. Дапаможнік для фак. педагогікі і методыкі пачатковага навучання пед. ін-таў/ Я. М. Івашуціч [і інш.]; пад рэд. А. П. Шанько. - Мінск: Выш. шк., 1986.
7. Методика грамматики и орфографии в начальных классах / В. А. Кустарева [и др.]; под. ред. Н. С. Рождественского. — 2-е изд. — Москва: Просвещение, 1979. — 239 с.
8. Методика преподавания русского языка : учебное пособие для студ. пед. ин-тов / М. Т. Баранов [и др.]; под общ. ред. М. Т. Баранова. —Москва : Просвещение, 2000. — 368 с.
9. Падгайскі, Л. П. Методыка беларускай мовы: Граматыка, правапіс: 1 —3 кл. / Л. П. Падгайскі. Мінск, 1981.
10. Паўлоўскi, І. I. Моўная адукацыя малодшых школьнiкаў: Тэарэтыкадыдактычнае даследаванне / І. І. Паўлоўскі. Мiнск, 1998.
11. Практыкум па арфаграфіі і пунктуацыі беларускай мовы [Тэкст]: вучэбна-метадычны комплекс для студэнтаў пед. спецыяльнасцей / аўт.-склад.: В. М. Шавель, М. В. Швед. ― Баранавічы : БарДУ, 2011. — 194, [2] с. — 90 экз.
12. Приступа, Г. Н. Основы методики орфографии в средней школе / Г. Н. Приступа. — Рязань: Рязанская областная типография, 1973. — 319 с.
13. Разумовская, М. М. Методика обучения орфографии в школе: книга для учителя / М. М. Разумовская. — Москва : Просвещение, 1992. — 192 с.
14. Яленскі, М. Г. Выкладанне беларускай мовы ў школе / М. Г. Яленскі [і інш.]; пад рэд. М. Г. Яленскага.— Мінск : Народная асвета,1994.–239 с.
