УВОДЗІНЫ 4
ГЛАВА 1. ПАНЯЦЦЕ «ПАТРЫЁТ» І ЯГО АКТУАЛЬНАСЦЬ У ЛІТАРАТУРЫ 6
1.1. Паняцце «патрыёт» у літаратуразнаўчых крыніцах 6
1.2 Актуальнасць паняцця «патрыёта» ў сусветнай літаратуры 9
ГЛАВА 2. ВОБРАЗ ПАТРЫЁТА Ў ТВОРЧАСЦІ Ў ТВОРЧАСЦІ АДАМА МІЦКЕВІЧА, ЯНА БАРШЧЭЎСКАГА, ВІЦЭНТА ДУНІНА-МАРЦІНКЕВІЧА 13
2.1 Вобраз патрыёта ў творчасці Адама Міцкевіча 13
2.2 Вобраз патрыёта ў творчасці Яна Баршчэўскага 19
2.3 Вобраз патрыёта ў творчасці Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча 22
ЗАКЛЮЧЭННЕ 26
СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ 28
Паняцце «патрыёт» было запазычана з французскай мовы ў Пятроўскую эпоху. Упершыню тэрмін «патрыёт» быў выкарыстаны ў перыяд Вялікай французскай рэвалюцыі 1789 — 1793гг і азначае любоў чалавека да роднага краю.
Само паняцце «патрыёт» мела рознае напаўненне і разумелася па-рознаму. Кожная рэгіянальная цывілізацыя ці нават дзяржава гістарычна заўсёды мела свой «набор» светапоглядных каштоўнасцяў, якія з’яўляліся асновай разумення паняцця патрыёта ў розных рэгіёнах. У антычнай Грэцыі паняцце патрыёт разумелая як чалавек з сацыяльным пачуццём, зместам якога з’яўлялася любоў да Бацькаўшчыны. У Рымскай імперыі патрыёт разглядаецца як чалавека з пачуццём любові ды роднага краю, якое заснавана на грамадзянска-супольных сувязях і якое непарыўна звязанае з галоўнымі маральнымі каштоўнасцямі рымскага народа. Таксама паняцце патрыёт разглядалацца ў Англіі, Францыі, Расіі.
Вобраз патрыёта ў творчасці А. Міцкевіча прагледжваецца ў паэме «Пан Тадэвуш», санеце «Пілігрым», вершах «Паліліся мае слёзы» і «Песня», бададзе «Свіцязь». У паэме «Пан Тадэвуш» эпічны герой хоча паказаць нам, што ён — ліцвін, а не паляк. Беларусь яго — Літва, гэта яе прырода. У санеце «Пілігрым» лірычны герой супастаўляе багатую чужыну і сціплую, але дарагую Айчыну. А ў баладзе «Свіцязь» эпічны герой нам паказвае змаганне за Айчыну цаною свайго жыцця. У вершах «Песня» і «Паліліся мае слёзы» лірычны герой паказвае, што шчаслівы той, хто загінуў за радзіму, і таксама ён паказвае пачуцці да айчыны.
У творчасці Я. Баршчэўскага вобраз патрыёта прасочваецца ў такіх апавяданнях як «Плачка» і «Сын буры». У апавяданні «Плачка» аўтар выяўляе пачуцці павагі і любові да Айчыны. А у апавяданні «Сын буры» празаік паказвае любоў да Радзімы, роднай мовы, гісторыі свайго краю.
Вобраз патрыёта ў творчасці В.Дуніна-Марцінкевіча ў большай меры прасочваецца ў такіх творах як «Люцынка, або Шведы на Літве», «Ідылія», «Блаславёная сям’я» і «Славяне ў XIX стагоддзі». У паэме «Люцынка, або Шведы на Літве» эпічны герой выяўляе пачуццё замілаванасці роднай зямлёй, таксама паказвае пачцівасць да продкаў. Аўтар у п’есе «Ідылія» разглядае прыгажосць роднай зямлі і любоў да яе. У паэме «Блаславёная сям’я» эпічны герой паказвае змаганне за свой родны край. У аповесці «Славяне ў XIX стагоддзі» аўтар перадае барацьбу балгарскага і сербскага народаў супраць турэцкіх тыранаў, такім чынам ён паказвае сялянскі патрыятызм.
1. Багдановіч, І. Э. Авангард і традыцыі: Беларуская паэзія на хвалі нацыянальнага адраджэння / І. Э. Багдановіч. – Мінск: «Беларуская навука», 2001 – 367 с.
2. Баршчэўскі, Я. Выбраныя творы / Я. Баршчэўскі; уклад. М.Хаўстовіча. — Мінск: Беларускі кнігазбор, 1998. — 480 с.
3. Даль, В. Толковый словарь живого великорусского языка. В 4 томах (комплект из 4 книг) / В. Даль. — М.: Издание М. О. Вольфа, 1990. — 488 с.
4. Дунін-Марцінкевіч, В. Выбраныя творы / В. Дунін-Марцінкевіч — Мінск: Мастацкая літаратура, 1984. — 527 с.
5. Дунін-Марцінкевіч, В. Збор твораў / В. Дунін-Марцынкевіч — Мінск: Мастацкая літаратура, 1958 — 205 с.
6. Дунін-Марцінкевіч, В. Творы / В. Дунін-Марцынкевіч — Мінск: Мастацкая літаратура, 1984. — 235 с.
7. Каваленка, В. А. Вытокі. Уплывы. Паскоранасць : Развіццё беларускай літаратуры XIX — ХХ стагоддзяў / В. А. Каваленка. — Мінск : Навука і тэхніка, 1975. — 334 с.
8. Колпинский, Ю. Искусство Древней Греции [Электронны рэсурс]. — Режим доступа: http://artyx.ru/books/item/f00/s00. — Дата доступа: 19.11.2021.
9. Курбатов, Г. Эволюция полисной идеологии, духовной и культурной жизни города / Г. Кубратов // Вестник Нижегородского университета им. Н. И. Лобачевского. — 2012. — № 6.
10. Лондан, Дж. Империя чести. Искусство управления в римском мире. / Дж. Лондан — Оксфард: Clarendon Press, 1997 — 320 с.
11. Макиавелли, Н. Государь. / Н. Макиавелли — М.: Планета, 1990. — 80 с.
12. Малярчик, Я. Политическое учение Макиавелли в Польше [Электронны рэсурс]. — Режим доступа: http://law.edu.ru/script/cntsource.asp. — Дата доступа: 19.11.2021.
13. Махлаюк, А. В. Римский патриотизм и культурная индетичность в эпоху империи / А. В. Махлаюк // Вестник Нижегородского университета им. Н. И. Лобачевского. — 2014. — № 1.
14. Миловидов, А. С. Патриотическое сознание: сущность и формирование. / А. С. Миловидов, П. Е. Сапегин, А. Л. Симанов – Новосибирск: Наука, 1985 — 254 с.
15. Мицкевич, А. Собрание сочинений / Адам Мицкевич; под ред. Д. Д. Благого — Москва : Гослитиздат, 1954. — С. 388
16. Мірачыцкі, Л. Светлым ценем Адама Міцкевіча / Л. Мірачынскі. — Мінск: Навука і тэхніка, 1994. — 279 с.
17. Міцкевіч, А. Выбраныя творы / А. Міцкевіч. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1997. — 359 с.
18. Міцкевіч, А. Вершы і паэмы / А. Міцкевіч — Мінск: Мастацкая літаратура, 1996. — 480 с.
19. Міцкевіч, А. Санеты / А. Міцкевіч — Мінск: Мастацкая літаратура, 1998. — 197 с.
20. Міцкевіч, А. Зямля навагрудская, краю мой родны… /А. Міцкевіч. — Мінск: Беларусь, 1969. — 185 с.
21. Ожегов, С. И. Словарь русского языка. Изд-е 5-е, стереотип. / С. И. Ожегов — М.: Гос. изд-во иностр. и нац. словарей, 1963 — 915 с.
22. Пашкоў, Г. П. Беларуская Энцыклапедыя. В 12 томах – Том 12. / Г. П.Пашкоў, В. С. Аношка і інш. – Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2001 – 917с.
23. Снеговая, М. Слепые пятна любви к родине / М. Снеговая // Ведомости. — 2016 — № 11.
24. Усікаў, Я. К. Беларуская камедыя. / Я. К. Усікаў — Мінск : Вышэйшая школа, 2000 — 190 с.
25. Харошка, Г. Фалькларыстычная спадчына Я. Баршчэўскага // Крыніца — 1999. — № 7.
26. Хаўстовіч, М. В. Мастацкі метад Яна Баршчэўскага / М. В. Хаўстовіч. — Мінск: БДУ , 2003. — 203 с.
27. Хаўстовiч, М. В. На парозе забытае святыні: Творчасць Яна Баршчэўскага / М. В. Хаўстовіч — Мінск: ВТАА Права і эканоміка, 2002. — 110 с.
