УВОДЗІНЫ 2
ГЛАВА 1АСАБЛІВАСЦІ МІКАНІМІІ СУЧАСНАЙ БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ 4
1.1 Асаблівасці паходжання найменняў грыбоў 4
1.2 Словаўтваральная структура мікалагічных намінацый 5
Вывад да 1 главы 7
ГЛАВА 2ПРАКТЫЧНАЕ ДАСЛЕДАВАННЕ МІКАЛАГІЧНЫХ НАМІНАЦЫЙ 8
2.1 Шляхі ўзнікнення назваў грыбоў найбольш распаўсюджаных на Беларусі 8
2.2 Дыялектныя асаблівасці наймення грыбоў (на прыкладзе гаворак Івацэвіцкага раёна Брэсцкай вобласці) 10
Вывад да 2 главы 19
ЗАКЛЮЧЭННЕ 20
СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ 21
Мікалагічная лексіка беларускай мовы да гэтага часу застаецца слаба вывучанай. Матэрыял па назвах грыбоў (з розных раёнаў Беларусі) сабраны яшчэ недастаткова, а наяўны — раскіданы па розных слоўніках і іншых даведніках. Пры зборы такога матэрыялу нярэдка ўзнікаюць цяжкасці з вызначэннем статусу лексічнай адзінкі: ці гэтая лексема — мікалагічнае найменне, ці проста характарыстыка пэўнага віду грыба.
Па выніках даследавання зроблены наступныя высновы:
- словаўтваральная структура мікалагічнай наменклатурнай групы
ўяўляе сабой шэраг раўназначных найменняў, якія непасрэдна суадносяцца з канкрэтнымі назвамі грыбоў і іх уласцівасцямі.У працэсе намінацыі вызначаліся прыметы, якія былі актуальнымі для суб’ектаў, якія давалі назву грыбам;
- сярод мікалагічнай лексікі мы вылучылі тры структурныя тыпы:
аднаслоўныя найменні, складаныя словы і састаўныя найменні. Састаўныя найменні звычайна двухлексемныя, зрэдку сустракаюцца з большай колькасцю кампанентаў;
- асноўную частку мікалагічных найменняў складаюць аднаслоўныя
назвы. Найчасцей яны ўтвараюцца суфіксальным спосабам словаўтварэння. Прыставачна-суфіксальны і прыставачны спосабы недастаткова ўжывальныя. Складана-суфіксальны спосаб выкарыстоўваецца даволі рэдка;
- па выніках аналізу дыялектных асаблівасцей найменняў грыбоў
можам зрабіць вывады, што дыялектныя найменні грыбоў вызначаюцца шэрагам разнастайных прыкмет: колер грыба, месцазнаходжанне і ўласцівасць яго, час з’ яўлення, каштоўнасць грыба для спажывання ў ежу чалавекам, спосаб прыгатавання ці захавання грыба ды іншыя. Але найчасцей для наймення грыбоў жыхары Івацэвіцкага раена выкарыстоўвалі «лакальныя прыкметы» і «колер грыба».
1. Арашонкава, Г.У. Тэорыя і практыка беларускай тэрміналогіі / Г.У. Арашонкава [і інш.]; пад агул. рэд. А.І. Падлужнага. − Мінск: Беларус. навука, 1999. – 175 с.
2. Винокур, Г.О. О некоторых явлениях словообразования в русской технической терминологии / Г.О. Винокур // Труды Моск. ин-та истории, философии и литературы. Филол. ф-т: в 9 т. / под ред. М.В. Сергиевского [и др.]. – М., 1937–1941. – 56 с.
3. Крывіцкі, А. А. Фанетыка беларускай мовы / А. А. Крывіцкі, А. І. Падлужны. – Мінск, 1984. – С. 255, 261.
4. Крывіцкі, А.А. Тры этапы фарміравання беларускай дыялектнай лексікаграфіі / А.А. Крывіцкі // З народнага слоўніка / рэд.: А.А. Крывіцкі, Ю.Ф. Мацкевіч. – Мінск: Навука і тэхніка, 1975. – С. 15–29.
5.Лексічны атлас беларускіх народных гаворак: У 5 т. / АН Беларусі. Мн 1993 - 1998. Т. 1: Раслінны і жывёльны свет. 1993.- 563 с.
6.Лексічны атлас беларускіх народных гаворак: у 5 т. / Г. У. Арашонкава [і інш.]. – Мінск, 1993. – Т. 1: Раслінны і жывёльны свет. – 440 с.
7. Міхайлаў, П.А. Беларуская дыялектная лексікаграфія: гісторыя, сучасны стан, перспектывы / П.А. Міхайлаў // Badania dialektуw i onomastyki na pograniczu polskowschodniosłowiariskim / red. M. Kondratiuk. – Bialystok, 1995. – 372 с.
8.Насовіч, І.І. Слоўнік беларускай мовы [факсім. выд.] / І.І. Насовіч. – Мінск: БелСЭ, 1983. − 792 с.
9. Русак, В. П. Лінгвагеаграфія славянскіх марфаналагічных з’яў у матэрыялах агульнаславянскага лінгвістычнага атласа / В. П. Русак // Мовазнаўства. Літаратуразнаўства. Фалькларыстыка: ХІV Міжнар. з’езд славістаў. – Мінск, 2008. – С. 206.
10.Сборник статей по языковедению. – 1939. – С. 5–54. 6. Антанюк, Л.А. Спецыяльная лексіка беларускай мовы. Тэрміналогія / Л.А. Антанюк. – Мінск: Акад. кіравання пры Прэзідэнце Беларусі, 2002. – 87 с.
11. Сержанина, Г. И. Грибы: краткий справочник / Г. И. Сержанина. – Минск, 2002. – С. 14.
12. Сцяцко, П.У. Слоўнік лінгвістычных тэрмінаў / П.У. Сцяцко, М.Ф. Гуліцкі, Л.А. Антанюк. – Мінск: Вышэйш. шк., 1990. – 222 с.
13.Сцяцко П.У., Чарняўская А.М. Семантычная і словаўтваральная структура народных мікалагічных намінацый // Беларуская мова. – Мн., 1984. – Вып. 12. – С. 41.
14. Тлумачальны слоўнік беларускай мовы:У 5 т. / АН БССР. Мн.: Галоўная рэдакцыя беларускай савецкай энцыклапедыі, 1977-1984. 5 т.
15. Цыхун, Г. А. Арэальныя аспекты фарміравання славянскіх літаратурных моў / Г. Цыхун. – Мінск, 1993. – С. 14.
16. Этымалагічны слоўнік беларускай мовы: У 8 т. /АН БССР. Мн.: Навука і тэхніка. 1978 - 1990. 8 т.
17. Яшкін І.Я. З беларускіх народных назваў грыбоў // Беларуская лінгвістыка. – Мн., 1973. – Вып. 4. – С. 33.
