УВОДЗIНЫ 3
Асноўныя характарыстыкі эпохі Асветніцтва ў Беларусі 5
Адукацыя ў эпоху Асветніцтва 9
Беларуская культура і літаратура ў эпоху Асветніцтва 12
Архітэктура ў эпоху Асветніцтва 21
Жывапіс ў эпоху Асветніцтва 23
ЗАКЛЮЧЭННЕ 25
СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ 27
Такім чынам, можна адзначыць, што эпоха Асветніцтва на тэрыторыі Беларусі паміж ўплыву на ўсе напрамкі культурнага і палітычнага развіцця краіны праявилася таксама праз актыўнае ўключэнне і ўзаемадзеянне прадстаўнікой розных саслоўяў у грамадскім жыцці краіны. Гэта стала магчыма дзякуючы канцэнтрацыі інтелектуальнага вопыту на тэрыторыі краіны і актыўнай, у тым ліку мецэнацкай, дзейнасці шляхецкіх асоб, якія, ўжываючы тагачасныя дасягненні культуры і навукі, стваралі на сваёй фамільнай тэрыторыі невялікія па мерках сусвету, але вельмі значныя па свайму ўплыву, “творчыя майстэрні”, якія развівалісь у аднолькавых сферах культуры, што дапамагала здейсніць адначасова і абмен вопытам, і павялічыць якасць непасрэдна творчых прац, а таксама праявіць талент у вялікай колькасці насельніцтва краіны.
У якасці выніка праяўлення гэтых розных талентаў Беларусь стала вядомай краінай па-за межамі Вялікага Княства Літоўскага. Шмат беларускіх вытворцаў ажыццяўлялі свае задумкі ў Расіі, Францыі, Польшчы і іншых краінах свету. Шмат таленавітых людзей з сярэдняга і нізкага саслоўяў пачало актыўна ўдзельнічаць у развіцці дабрабыту краіны, што стала магчымым дзякуючы шырокай сетцы бясплатных царкоўных школ, якія працавалі пад кантролем розным рэлігіезных Ордэнаў. Стагоддзі эпохі Асветніцтва з’явілісь першым прыкладам магчымасці мірнага суіснавання розных рэлігіёзных напрамкаў сярод насельніцтва. Адначасова менавіта наяўнасць прадстаўнікоў гэтых розных рэлігіёзных напрамкаў паспрыяла хуткаму і якаснаму абмену ведамі і развіццю навук, рамесніцтва, гандлю, архітэктурных будынкаў, тэатральных і музычных напрамкаў. А ўвогуле – прывяло да ўзбагачэння беларускай культуры і ўзроўню жыцця насельніцтва.
Гэты гістарычны вопыт паказвае, што адказнасць за ўласны дабрабыт і развіцце сваёй культуры належыць толькі самому чалавеку, калі нягледзячы на ваенныя дзеянні, падзел тэрыторый, змену дзяржаўный мовы, вялікія падаткі, рознасць рэлігійных поглядаў, творчае развіццё, якое толькі і адлюстроўвае глыбіню чалавечай душы, магчыма.
1. Асветніцтва на Беларусі. – ВікіпедыЯ. Свабодная энцыклапедыя, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96.
2. Асноўныя тэндэнцыі і дасягненні ў развіцці беларускай культуры ў эпохі Адраджэння і Асветніцтва. - «Крибс Ми». Сайт для студэнтаў, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: https://cribs.me/istoriya-belarusi/asnoynyya-tendentsyi-i-dasyagnenni-y-razvitstsi-belaruskai-kultury-y-epokhi-adradzhennya-i-asvetnitstva.
3. Казакова Т. Культура Беларусі ў сярэдзіне XIII - першай палове XVII ст. Т. Казакова. – Жыве Беларусь, Бібліятэка гістарычных артыкулаў, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: http://jivebelarus.net/culture/culture-belarus-at-medivel.html.
4. Каханоўскі А. Культура Беларусі ўсярэдзіне XVII – XVIII ст./ А. Каханоўскі. - Жыве Беларусь, Бібліятэка гістарычных артыкулаў, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: http://jivebelarus.net/culture/culture-belarus-at-17-18-century.html.
5. Марцін Пачобут-Адляніцкі. - ВікіпедыЯ. Свабодная энцыклапедыя, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%96%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%82-%D0%90%D0%B4%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96
6. Піярскія школы. - ВікіпедыЯ. Свабодная энцыклапедыя, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%96%D1%8F%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8B).
7. Развіццё культуры Беларусі ў XVII – XVIII ст. Барока. Асветніцтва. – StudFiles. Файлавы архіў студэнтаў, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: https://studfile.net/preview/3053266/page:19/.
8. Скульптура і дэкаратыўна- прыкладное мастацтва ў ВКЛ. – Электронная бібліятэка LIBRARY.BY, [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: https://library.by/portalus/modules/belarus/readme.php?subaction=showfull&id=1292073969&archive=1293199280&start_from=&ucat=&
