УВОДЗІНЫ 3
ГЛАВА 1. ЛІНГВАКУЛЬТУРАЛАГІЧНЫ ПАДЫХОД ДА ДАСЛЕДАВАННЯ ЛЕКСІКІ СУЧАСНАЙ БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРНАЙ МОВЫ 5
1.1. Паняцце «моўны канцэпт» у сучаснай лінгвістыцы 5
1.2. Семантычнае поле як спосаб сістэмнага апісання моўных канцэптаў 7
ГЛАВА 2. АСАБЛІВАСЦІ АДЛЮСТРАВАННЯ САМАНТЫЧНАГА ПОЛЯ КАНЦЭПТА «РАДЗІМА» Ў ЛІРЫЦЫ Р. БАРАДУЛІНА 10
2.1. Характерныя асаблівасці мовы і стылю грамадзянска-патрыятычнай лырыкі Р. Барадуліна 10
2.2. Моўная рэпрэзентацыя семантычнага поля канцэпта «Радзіма» ў грамадзянска-патрыятычнай лірыцы Р. Барадуліна 14
ЗАКЛЮЧЭННЕ 19
СПІІС ВЫКАРЫСТАНАЙ ЛІТАРАТУРЫ 21
ДАДАТАК 23
Такім чынам, высвятліўшы паняцце тэрміну канцэпт, удакладніўшы, што такое семантычнае поле і прааналізаваўшы грамадзянска-патрыятычную лірыку Р. Барадуліна, мы можам зрабіць выснову, што канцэпты прадстаўляюць свет у галаве чалавека, ствараючы канцэптуальную сістэму, а знакі чалавечай мовы кадзіруюць у слове змест гэтай сістэмы; семантычнае поле - сукупнасць моўных адзінак, аб'яднаных агульнасцю зместу, якія адлюстроўваюць паняційнае, прадметнае або функцыянальнае падабенства абазначаных з'яў.
Мы даведаліся, што колькасць семантычных палёў у мове не сталая. Таксама, адзначылі, што ў семантычным полі магчымы ўсе семантычныя адносіны. Мы можам вылучыць семантычнае поле па апазнавальных прыкметах. Вызначылі, што ў семантычнага поля ёсць ядро, вакол якога гэтае поле і ўтвараецца. Абагулеўшы тое што мы дазналіся пра семантычнае поле можна сказаць, што гэта свайго роду сістэма, якая складаецца з кампанентаў, размяшчэнне якіх залежыць ад сэнсавай блізкасці па стаўленні да ядра поля і з самога ядра, якое прадстаўлена словам з агульным значэннем.
Рыгор Барадулін прысвячаў сваю творчасць розным напрамкам. Вядучымі тэмамі ў яго творчасці з’яўляюцца тэмы прысвечаныя вайне, матуле, Беларусі, Віебшчыне, мове, каханню. Творы на гэтую тэматыку найбольш часта сустракаюцца ў паэзіі Р. Барадуліна. Але ў аўтара прысутнічаюць іншыя тэмы ў творах. Паэтычная творчасць Рыгора Барадуліна разнастайная. Але ў гэтай працы мы больш дакладна разгледзелі вершы якія прысвечаны «Радзіме». У гэтых вершах аўтар выкарыстоўвае метафары, эпітэты, паўторы, ўвасабленні, параўнанні, вобразна-паэтычныя сінанімычныя канструкцыі і іншыя мастацкія сродкі, якія дапамагаюць яму годным чынам апісаць Бацькаўшчыну. Тэма роднай старонцы займае не апошняе месца ў творчасці Р. Барадуліна і, таксама, ў яго сэрцы, таму ён прысвячае ёй шмат вершаў, якія поўныя мастацкіх сродкаў выразнасці.
Р. Барадулін акрэслівае семантычнае поле канцэпта «Радзіма» рознымі сінонімамі, антонімамі, метафарамі. Ён разнастайна прэзентаваў нам сэнс слова «Радзіма». Паказаў яго ў розных абставінах, у розных вобразах, з розных бакоў, але у кожным выпадку мы разумелі што, такім чынам, нам хоча сказаць аўтар. З першых вершаў аўтар выявіў незвычайную сілу над паэтычным словам, выдатна валодаў паэтычнымі вобразамі.
У Р. Барадуліна ёсць вынаходлівасць рыфмы, трапнасць метафары, умельства на патрэбнай ноце, на выразнай канцоўцы абарваць верш. Ён валодаў самабытным талентам, у любым узросце ён здольны быў прыкінуцца хлапчуком. У яго яркая, змястоўная, надта сумленная творчасць, якая, несумненна, адносіць яго да ліку выдатных паэтаў беларусаў.
Р. Барадулін упрыгожыў беларускую творчасць выдатнай лірыкай. Талент паэта такі іскрысты, што яго нельга не прыкмеціць і не прысвяціць яму свой час, таму імя Рыгора Барадуліна ведаюць і далёка за межамі нашай Айчыны.
1. Воркачев, С.Г. Лингвокультурология, языковая личность, концепт: становление антропоцентричной парадигмы в языкознании // Филологические науки. 2001. №1. С. 64-71.
2. Маслова, В.А. Когнитивная лингвистика: Учебное пособие / В.А. Маслова. Минск: ТетраСистемс, 2004. 256 с.
3. Фрумкина, Р.М. Концептуальный анализ с точки зрения лингвиста и психолога // Научно-техническая информация, 1992. Серия 2. №3. С. 3 – 29.
4. Лихачев, Д.С. Концептосфера русского языка // Русская словесность: Антология. М.: Academia,- 1997. С. 28 – 37.
5. Бабушкин, А.П. Типы концептов в лексико-фразеологической семантике языка, их личностная и национальная специфика : диссертация ... доктора филологических наук : 10.02.19. - Воронеж, 1997. - 330 с.
6. Волошкина, И.А. Фразеосемантическое поле “характер человека”: на материале французского языка : дисс. ... к. филол. наук: 10.02.05 Волошкина И.А. . - Белгород, 2009.-233 с.
7. Сучасная беларуская мова: Уводзіны. Фанетыка. Фаналогія. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія. Лексікалогія. Лексікаграфія. Фразеалогія. Фразеаграфія: Вучэб. дапам. / Я.М. Камароўскі, В.П. Красней, У.М. Лазоўскі і інш. — 2-е выд., дапрац. і дап. — Мінск: Выш. школа, 1995. — 334 с.
8. Кузнецов, А.М. Поле. //БЭС. Языкознание. М., 1998. С. 38
9. Выбраныя творы. У 2-х т. Т. 1. Вершы / — Мінск: Маст. літ., 1984. — 415 с.
10. Денисов, П.Н. Лексика русского языка и принципы ее описания. — М.: Русский язык, 1993.
11. Бочарова, М.А. Семантическое поле как способ системного описания лексики. — М.: Языкознание и литературоведение, 2012. 66 с.
12. Гарэлік, Л. Барадулін // БЭ ў 18 т. Т. 2. Мінск, 1996. С. 290.
13. Барадулін, Р.І. Вечалле: Кніга паэзіі. Мінск: Маст. літ, 1980. 336 с.
14. Барадулін, Р.І. Трэба дома бываць часцей…: Выбр. старонкі лірыкі / Прадм. В. Быкава. Мінск: Маст. літ., 1993. 352 с.
15. Барадулін, Р.І. Каўчэг: вершы / Рыгор Барадулін; укладанне Віктара Шніпа. — Мінск: Маст. літ., 2014. — 224 с. — (Беларуская паэзія ΧΧ стагоддя).
16. Клімуць, С.В. Спосабы словатворчасці ў паэзіі Р. Барадуліна / С. В. Клімуць // Асаблівасці развіцця літаратурнага працэсу ў Беларусі на сучасным этапе: матэрыялы Рэспубл. навук.-тэарэт. канф. / адк. рэд. П. К. Дзюбайла. Мінск: МДПІ, 1979. С. 180–182.
17. Гарэлік, Л. Радзіму любяць не па абавязку: творчасць Рыгора Барадуліна ў школьнай праграме / Л. Гарэлік // Роднае слова. 1993. № 8. С. 3–12.
18. Тарасюк, Л. Вернасць вытокам. Мн., 1985. С. 94 — 110.
19. Барадулін, Р.І. Вушацкі словазбор Рыгора Барадуліна / Г. Вінярскі. — Мінск: Кнігазбор, 2013. — 388 с.
20. Дуброўскі, А.У. Паэтыка Рыгора Барадуліна: рытмічная арганізацыя верша / А. У. Дуброўскі. — Мінск: Рэйплац, 2006. — 126 с.
