УВОДЗІНЫ 3
ГЛАВА 1 ПАЗАКЛАСНАЯ ПРАЦА ПА БЕЛАРУСКАЙ МОВЕ ЯК НЕАД’ЕМНАЯ ЧАСТКА ВУЧЭБНА-ВЫХАВАЎЧАГА ПРАЦЭСУ 5
1.1 Паняцце пазакласнай працы па беларукай мове 5
1.2 Змест пазакласнай працы па беларускай мове 9
1.3 Мэта і задачы пазакласнай працы па беларускай мове 12
ГЛАВА 2 АРГАНІЗАЦЫЯ ПАЗАКЛАСНАЙ ПРАЦЫ ПА БЕЛАРУКАЙ МОВЕ ВА ЎСТАНОВАХ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫІ 16
2.1 Формы і віды пазакласнай працы па беларускай мове 16
2.2 Методыка правядзення пазакласных мерапрыемстваў 21
ЗАКЛЮЧЭННЕ 24
БІБЛІЯГРАФІЧНЫ СПІС 26
Такім чынам, падагуліўшы ўсё вышэй сказанае, можна зрабіць вывад: пазакласная праца па прадмеце не толькі пажаданая ў школе, але нават і неабходная. Таму што яна носіць як практычны і навучальны, так і выхаваўчы, і развіваючы характар:
1. Веды, атрыманыя на ўроках, пасля замацавання падчас пазакласных мерапрыемстваў становяцца больш устойлівымі.
2. Усе віды пазакласнай працы дапамагаюць школьнікам больш паспяхова вучыцца, прывіваюць любоў да прадмета беларускай мовы.
3. Пазакласная праца па беларускай мове пашырае магчымасці навучэнцаў у развіцці ўмення выказваць уласныя думкі, абуджае ўвагу і цікавасць вучняў.
4. Моўныя гульні павінны заняць пачэснае месца сярод адной з асноўных форм пазакласнай працы па беларускай мовы. Вядомы філосаф і мудрэц старажытнасці Геракліт заўважыў, што “Час - гэта хлопчык, які гуляе, перасоўваючы шашкі. Дзіцяці належыць уладаранне”. Філасофская выснова, што занятак дзяцей - гульня - адвечны. Менавіта прынцыпова важнае значэнне і паглыблены навуковы змест некаторых цікавых “гульнявых” эпізодаў пазакласнай працы.
5. Заняткі пасля ўрокаў не толькі садзейнічаюць асэнсаванаму засваенню матэрыялаў праграмы па беларускай мове, але і спрыяюць лепшай падрыхтоўцы дзяцей да пераходу на больш складаную прыступку навучання.
Такім чынам, змест і формы правядзення пазакласнай працы вызначаюцца разнастайнасцю, шматграннасцю, рухомасцю і гнуткасцю. Адрозніваюць індывідуальныя, групавыя, масавыя яе формы і віды. Вылучаюцца таксама паўсядзённыя, пастаянныя (кіраўніцтва пазакласным чытаннем), эпізадычныя (правядзенне вечарын, дыспутаў, канферэнцый, экскурсій і іншых), цыклічныя (гурткі, музеі, клубы і іншыя) пазакласныя заняткі.
Пазакласная праца дапаўняе ўрокі мовы. Вучні пашыраюць і замацоўваць тыя веды і ўменні, якія атрымалі на уроках. Заняткі ў пазаўрочны час адкрываюць перад школьнікамі шырокае поле дзейнасці, каб яны маглі прымяніць атрыманыя веды і ўменні на практыцы. Разам з тым праца ў пазаўрочны час з'яўляецца разумным, захапляльным і маральна здаровым відам адпачынку.
Пазакласныя заняткі аказваюць дабратворны ўплыў на вучэбны працэс, павышаюць цікавасць школьнікаў да прадмета, развіваюць іх творчыя здольнасці.
Пазакласная праца адрозніваецца ад урокаў у першую чаргу тым, што яна заснавана на прынцыпе добраахвотнасці. Вучань займаецца тым, што яго прываблівае,
1. Бакунина, Г. А. Обучение русскому языку средствами субъективизации / Г. А. Бакунина // Русский язык в школе. – 2003. – №4. – с.10-17.
2. Варановіч, З. Б. Практыкум па методыцы выкладання беларускай мовы : для студэнтаў філалагічнага факультэта. У дзвюх частках. Частка I. Агульныя пытанні выкладання методыкі / З. Б. Варановіч, Л. М. Гамеза, І. М.Саматыя, С. М. Крылова. – Мінск, 1998. – 31с.
3. Выкладанне беларускай мовы ў школе. Пад рэд. М. Г. Яленскага [Тэкст] / М. Г. Яленскі. – Мн.: Народная асвета, 1994. – 258 с.
4. Гоўзіч, І. М. Методыка выкладання беларускай літаратуры : вучэб. дапам. для студэнтаў філал. спецыяльнасцей ВНУ / І. М. Гоўзіч, А. І. Лугоўскі, С. А. Сычова. – Мінск : БДПУ, 2012. – 169 с.
5. Занимательное азбуковедение: Книга для родителей, учителей и милых детей / Авт.- сост. В.В. Волина. М.: Просвещение, 1994. – 368 с.
6. Караткевіч, У. Зямля пад белымі крыламі / У. Караткевіч.– Мінск: Нар. асвета, 1992. – 60 с.
7. Колас, Я. Методыка роднай мовы // Збор твораў: У 14 т. – Т.12. [Тэкст] / Я. Колас. – Мн.: Мастацкая літаратура, 1976. – 457 с.
8. Кунгурова, А. Т. Внеклассная работа по русскому языку / А. Т. Кунгурова. – Ижевск.: Удмуртия, 1964. – 184 с.
9. Лаўрэль, Я. М. Алімпіяды па беларускай мове / Лаўрэль Я. М., Прыймак Ж. Н., Раманцэвіч В. К. – Мінск, 1987
10. Малажай, Г. М. Пазакласная праца па беларускай мове / Г. М. Малажай, С. Р. Рачэўскі. – Мінск, 1990. – 254 с.
11. Панов, Б. Т. Внеклассная работа по русскому языку / Б. Т. Панов. – М., 1980. – 208 с.
12. Паўлоўская, В. І. Мова: Цікава і займальна [Тэкст] / В. І. Паўлоўская. – Мн.: Народная асвета, 1989. – 289 с.
13. Рачэўскі, Ст. Прафесар Галіна Мікалаўна Малажай: адметнасць навуковага пісьма і педагагічнай культуры / Ст. Р. Рачэўскі // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі: Зборнік навуковых артыкулаў у 2- х частках, ч. 2.– Брэст: БрДУ імя А.С. Пушкіна, 2018.
14. Рачэўскі, Ст. Р. Майстэрства навучання беларускаму слову ў школе: вуч.-метад. дапаможнік / Ст. Р. Рачэўскі, 2019. – 148 с.
15. Руцкая, А. В. Пазакласная праца па беларускай літаратуры [Тэкст] / А. В. Руцкая. Беларуская мова і літаратура. – Мінск, 2006. №11. С. 38-41.
16. Суворова, Г. И. Об организации школьного устного лингвистического журнала / Г. И. Суворова // Русский язык в школе. – 1981.– №2. – C. 53.
17. Ушаков, Н. Н., Суворова, Г. И. Внеурочная работа по русскому языку: Пособие для учителя. М.: Просвещение, 1985. – 175 с.
18. Шамова, Т. И. Активизация учения школьников / Т. И. Шамова. – М.: Педагогика, 1982.– 208 с.
19. Шамовская, Н. А. Некоторые формы внеклассной работы по русскому языку и чтению [Текст] / Н. А. Шамовская // Пазакласная праца ў пачатковай школе. Пад. рэд. М.Ф. Ляцецкай. – Мн.: Народная асвета, 1969. Ї С. 57-74.
20. Юбко, В. А. Лінгвістычны гурток / В. А. Юбко // Народная асвета. – 1985. – № 6.
