УВОДЗІНЫ 3
ГЛАВА 1. ТЭАРЭТЫЧНЫЯ АСНОВЫ ВЫВУЧЭННЯ ФАЛЬКЛОРНЫХ ТВОРАЎ НА І СТУПЕНІ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫІ 5
1.1 Віды фальклорных твораў на ўроках літаратурнага чытання ў пачатковых класах 5
1.2 Методыка чытання розных відаў фальклорных твораў у пачатковых класах 9
ГЛАВА 2. АРГАНІЗАЦЫЯ ПРАЦЫ З ФАЛЬКЛОРНЫМІ ТВОРАМІ НА ЎРОКАХ ЛІТАРАТУРНАГА ЧЫТАННЯ Ў ПАЧАТКОВЫХ КЛАСАХ 15
2.1 Аналіз праграмы па літаратурным чытанні ў аспекце праблемы даследавання 15
2.2 Метады і прыёмы працы з фальклорнымі творамі ў падручніку па літаратурным чытанні для 4 класа 18
2.3 Фрагменты ўрокаў па літаратурным чытанні ў 4 класе 23
ЗАКЛЮЧЭННЕ 29
СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ 30
ДАДАТАК 32
Такім чынам, на аснове праведзенага даследавання можна зрабіць наступныя вывады:
Роля вуснай народнай творчасці ў якасці сродку народнай педагогікі дапамагае захоўваць, перадаваць і выхоўваць традыцыі беларускага народа. Гэта магчыма, таму што у фальклорных творах праяўляецца светапогляд народа, яго жыццёвы вопыт і маральна-эстэтычныя ідэалы. Вусная народная творчасць, захоўваючы менталітэт народа, яго гісторыю і культуру, выхоўвае ў дзіцей павагу і любоў да айчыны.
Віды фальклорных твораў, якія вывучаюць дзеці ў пачатковай школе: прыказкі, прымаўкі, загадкі, казкі.
Методыка чытання розных відаў фальклорных твораў у пачатковых класах падобна да чытання мастацкага твора. Асаблівасць заключаецца ў тым, што фальклорны твор не мае аўтара, а прыказкі і загадкі могуць з’яўляцца часткай твора (любога – і казкі, і іншага мастацкага твора). Таксама настаўнік можа ужываць прыказкі і прымаўкі як спосаб абагульнення асноўнай думкі твора ці яго часткі пры састаўленні плана.
Прымяненне прыказак на ўроках літаратурнага чытання даволі разнастанае: прыказкі могуць ужывацца на першых уроках вывучэння тэмы дзеля таго, каб вучні зразумелі менавіта саму тэму заняткаў, а падчас вывучэння тематычнага блоку змест прыказкі становіцаа ім больш зразумелым і паглыбленым - вучні бачаць сітуацыі, у якіх можа ўжывацца прыказка, разумеюць сэнсавыя адценні выразу; прыказкі могуць ужывацца пасля кказак, апавяданняў і тэкстаў, пры іх дапамозе вучні могуць перадаць галоўную думку только што прачытанага тэксту; прыказкі могуць ужывацца дзеля аднаўлення ведаў па канкрэтнай тэме заняткаў; прыказкі могуць ужывацца як разнавіднасць рэфлексіі на ўроку, ці як гульнёвы момант.
Казка. Пры яе чытанні галоўная задача настаўніка - растлумачыць вучням розніцу паміж выдуманым мірам і рэальным.
Аналіз праграмы вывучэння літаратурнага чытання паказвае, што часцей за ўсё ўжываюцца такія фальклорныя творы, як загадка, прыказка і прымаўка. У 4 класе вучні ывучаюць толькі 5 народных казак, а пры вывучэнні двух раздзелаў фальклорны матэрыял не ўжываецца ўвогуле.
1. Адамова, Е. А., Яковлева В. Н., Чтение в начальных классах. / Е. А. Адамова, В. Н. Яковлева. – М., 1997. – 169 с.
2. Антонава, Н. В., Буторына, І. А. Методыка класнага і пазакласнага чытання Электронны рэсурс / Н. В. Антонава, І. А. Буторына. Рэжым доступу: https://bspu.by/blog/butorina/article/lection/sistema-klassnogo-belorusskogo-literaturnogo-chteniya-v-nachal-noj-shkole. Дата доступу: 24.03.2021.
3. Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. – Мінск.: Беларуская Энцыклапедыя, 2002. – Т. 15 : Следавікі. 552 с.
4. Бужынская, В. А. Метадычныя прыёмы вывучэння твораў розных жанраў на ўроках літаратурнага чытання ў пачатковых класах Электронны рэсурс / В. А. Бужынская. Рэжым доступу: https://conf.grsu.by/alternant2018/%D0%B1%D1%83%D0%B6%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F-%D0%B2-%D0%B0-%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F-%D0%BF%D1%80%D1%8B%D1%91%D0%BC%D1%8B-%D0%B2%D1%8B%D0%B2%D1%83%D1%87/. Дата доступу: 24.03.2021.
5. Вучэбная праграма па вучэбным прадмеце “Беларуская літаратура (літаратурнае чытанне)” для IV класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання і выхавання: утв. Постановлением Министерства образования Республики Беларусь № 76: по состоянию на 27.07.2018.
6. Вывучэнне вуснай народнай творчасці Электронны рэсурс. Рэжым доступу: https://studfile.net/preview/5708109/. Дата доступу: 24.03.2021.
7. Галкина, И. А. Роль загадок в развитии логического мышления и речи детей Электронны рэсурс / И. А. Галкина. Рэжым доступу: https://urok.1sept.ru/articles/638502#:~:text. Дата доступу: 29.03.2021.
8. Грахова, С. И., Пономарева, Т. А. Детский фольклор как учебный материал для чтения и первичного анализа в начальных классах Электронны рэсурс / С. И. Грахова, Т. А. Пономарева // Проблемы современного педагогического образования. 2019. № 62-3. С. 60-63. Рэжым доступу: https://cyberleninka.ru/article/n/detskiy-folklor-kak-uchebnyy-material-dlya-chteniya-i-pervichnogo-analiza-v-nachalnyh-klassah. Дата доступу: 24.03.2021.
9. Жуковіч, М. В. Літаратурнае чытанне: вуч. дапам-к 4 клас.Ч 1. / М. В. Жуковіч. Мінск: Нацыянальны Інстытут Адукацыі, 2018. 139 с.
10. Жуковіч, М. В. Літаратурнае чытанне: вуч дапам-к 4 клас.Ч 2. / М. В. Жуковіч. Мінск: Нацыянальны Інстытут Адукацыі, 2018. 131 с.
11. Изучение фольклорных произведений в начальных классах Электронны рэсурс. Рэжым доступу: https://infourok.ru/izuchenie-folklornih-proizvedeniy-v-nachalnih-klassah-1150261.html. Дата доступу: 24.03.2021.
12. Квецень, Д. В. Фальклорныя творы як займальны матэрыял на ўроках беларускай мовы ў пачатковай школе Электронны рэсурс / Д. В. Квецень. Рэжым доступу: https://conf.grsu.by/alternant2018/%D0%BA%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%8C-%D0%B4-%D0%B2-%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%8F-%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%8B-%D1%8F%D0%BA-%D0%B7%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0/. Дата доступу: 24.03.2021.
13. Масло, Н. А. План – канспект урока беларускай літаратуры Электронны рэсурс / Н. А. Масло. Рэжым доступу: https://infourok.ru/plan-kanspekt-uroka-belaruskaj-l%D1%96taratury-4-klas-tema-belaruskaya-narodnaya-kazka-stary-backa-4190705.html. Дата доступу: 24.03.2021.
14. Метады і прыёмы выкладання літаратуры. Разнастайныя прынцыпы класіфікацыі метадаў Электронны рэсурс. Рэжым доступу: https://studfile.net/preview/7507091/page:19/. Дата доступу: 24.03.2021.
15. Методыка выкладання беларускай мовы і літаратурнага чытання Электронны рэсурс. Рэжым доступу: https://urok.shkola.of.by/metodika-vikladannya-belaruskaj-movi-i-litaraturnaga-chitannya.html?page=3. Дата доступу: 24.03.2021.
16. Методыка чытання і вывучэння казак у пачатковых классах Электронны рэсурс. Рэжым доступу: https://studopedia.ru/16_48246_metodika-chitannya-i-vivuchennya-kazak-u-pachatkovih-klassah.html. Дата доступу: 24.03.2021.
17. Oпpeдeлeниe тepминa «3aгaдкa» Электронны рэсурс. Рэжым доступу: https://www.textologia.ru/slovari/literaturovedcheskie-terminy/zagadka/?q=458&n=69. Дата доступу: 29.03.2021.
18. Осинина, С. В. Пословицы и поговорки в начальной школе Электронны рэсурс / С. В. Осинина. Рэжым доступу: https://nsportal.ru/nachalnaya-shkola/raznoe/2019/03/30/poslovitsy-i-pogovorki-v-nachalnoy-shkole#:~:text. Дата доступу: 29.03.2021.
19. План-канспект. Беларускае літаратурнае чытанне. 4 клас. Прыметы восені. Якуб Колас “Адлёт жураўлёў”; Міхась Пазнякоў “Клёны” Электронны рэсурс. Рэжым доступу: http://dobri-nastavnik.ru/pachatkova-shkola/litaraturnae-chytanne/plan-kanspekt-belaruskae-litaraturnae-chytanne-4-klas-primeti-voseni.html. Дата доступу: 24.03.2021.
